به گزارش نوروز، آخرین خبرها درباره برجام و مذاکرات هسته‌ای حاکی از گره افتادن دوباره در فرایند مذاکرات است و اکنون آمریکایی‌ها متهمند که تحت تاثیر فشار تل‌آویو و لابی‌های صهیونیستی در این فرایند کارشکنی می‌کنند.
از نگاه بسیاری، وضعیت برجام در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و با وجود اینکه همه طرف‌ها از ایران تا اروپا و آمریکا به احیای برجام و لزوم رسیدن به توافق تاکید می‌کنند اما هنوز در اجرا و عمل چیزی از رسیدن به توافق ندیده‌ایم. به بیان دیگر آنچه تاکنون از طرف‌های برجام به ویژه غربی‌ها دیده‌ایم صرفا سیاستهای اعلامی بوده که خود را موافق و همراه با احیای برجام نشان داده‌اند.
اما اینکه این سیاستهای اعلامی چه زمانی به سیاستهای اعمالی تبدیل شود و شاهد گام‌های عملی غربی‌ها باشیم هنوز مشخص نیست.
پاسخ ناسازگارانه آمریکایی‌ها
سخنگوی وزارت امور خارجه روز چهارشنبه تایید کرد که پاسخ طرف آمریکایی به نظرات تهران درباره مذاکرات وین دریافت و بررسی آن آغاز شده است.
همزمان، «جان کربی» هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید با خودداری از پاسخگویی به پرسش‌ها درباره محتوای پاسخ آمریکا به پیشنهاد ایران گفت: نمی خواهیم به طور علنی درباره آن گفتگو کنیم.
این ابهام در پاسخ آمریکا گمانه‌زنی‌های متعددی را به راه انداخت از جمله «العربیه» مدعی شد آمریکا همه خواسته‌های ایران را رد کرده است؛ ادعایی که «محمد مرندی» مشاور رسانه‌ای تیم مذاکره‌کننده ایران آن را رد کرد.
بعد از العربیه، «فرانس24» نیز نوشت: آمریکا، سه خواسته اصلی ایران را رد کرد. خواسته نخست ایران درباره حفظ توانمندی های هسته ای اش در سطح فعلی است. آمریکایی‌ها مخالف این موضوع و خواستار بازگشت توانمندی های هسته‌ای تهران به سطح زمان آغاز برجام یعنی سال 94 هستند.
به نوشته فرانس24، ایران خواهان جمع آوری و نگهداری سانتریفیوژهای نسل جدید خود در انبار تحت نظارت آژانس است اما آمریکا خواستار نابودی همه سانتریفوژهای مازاد بر آغاز برجام در سال 94 و بازگشت تعداد سانتریفیوژهای موجود ایران به سطح این زمان است. همچنین، ایران درخواست کرده برای توافق، پایان نهایی تحقیقات آژانس درباره ابعاد نظامی احتمالی در فعالیت هسته ای تهران از جمله سوالات درباره منشاء اورانیوم در سه مرکز هسته ای ایران اعلام شود اما آمریکا این موضوع را رد کرده است.
در این ارتباط، «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه اظهار داشته روی مسائل باقی مانده پادمانی بسیار جدی هستیم و به هیچ وجه حاضر نیستیم برخی از اتهامات بی اساس آژانس باقی مانده باشد. طرف آمریکایی باید جدی باشد تا بتوانیم به مرحله نهایی مذاکرات نزدیک بشویم.
اختلافات ایران و آژانس
پیش از اعلام پاسخ آمریکایی‌ها و در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی، «محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران از ابتدا کلیه فعالیت‌های خودش را در حوزه هسته‌ای برابر موازین و ضوابط آژانس انرژی اتمی انجام داده و هیچ فعالیتی نیست که پروسه‌های ابلاغی را طی نکرده باشد. محمد اسلامی گفت: تمام فعالیت‌های ما تحت نظارت آژانس بوده و هست. جمهوری اسلامی متعهد به NPT و پادمان است و آژانس نمی‌تواند ادعایی کند که در ایران فعالیتی است که براساس بازرسی‌ها به یک عدم انطباق برخورد کرده باشد.
در سوی مقابل، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص اینکه ایران پاسخ لازم را در توضیح وجود مواد هسته‌ای در محل‌هایی که ادعا می‌شود محل‌هایی هستند که اعلامشان نکرده، به آژانس ارائه کرده است یا نه، گفت: آنها می‌دانند که باید این کار را انجام بدهند. ما بر سر سازوکاری در این زمینه توافق کرده‌ایم. وقتی آژانس اثری از مواد هسته‌ای در یک محل پیدا کند که به عنوان محلی اعلام نشده باشد که در آن فعالیت هسته‌ای انجام می‌گیرد، وظیفه قانونی من این است که در این باره سوال کنم.
بن بست اتفاق افتاده است؟
در ارتباط با بن‌بست‌انگاری پاسخ اخیر آمریکایی‌ها و گره افتاده در فرایند مذاکرات، «کورش احمدی» دیپلمات پیشین چنین تحلیل کرده که پاسخ آمریکا به پیشنهاد اروپا برای احیای برجام احتمالا «تفصیلی و مشتمل بر موارد مثبت و منفی» است. این پاسخ همراه با جزئیات است؛ یعنی تنها در حد بله و خیر نیست. احتمالا بعد از پاسخ ایران، اروپا یک نشست دیگر در وین برگزار کند و در آن نشست تکلیف نهایی کار، ظرف چند روز اول سپتامبر روشن شود.
هر چند بسیاری از ناظران همچنان که این دیپلمات سابق اظهار داشته پاسخ آمریکا را صفر و صدی نمی‌دانند و می‌گویند این پاسخ احتمالا وضعیت «بن بست» را در مذاکرات به وجود نخواهد آورد با این حال منجر به کشدار شدن فرایند احیای برجام خواهد شد.
در همین پیوند، «امیرعلی ابوالفتح» کارشناس مسائل آمریکا فرایند کنونی را به شوت زدن‌های مداوم به زمین یکدیگر از سوی آمریکا، اتحادیه اروپا و ایران تعبیر کرده است.
صدای بلند مخالفان برجام
از سوی دیگر، صدای مخالفان برجام این روزها بلندتر از همیشه به گوش می‌رسد از جمله «حسین شریعتمداری» مدیرمسئول کیهان حملات تندی را نثار تیم مذاکره کننده کرده و با طرح سوالاتی درباره رفع تحریم‌ها، بسته شدن پرونده PMD، خروج نام سپاه از لیست گروه‌های تروریستی و … نوشته است: سؤال این است که در توافق پیش‌روی، برنامه هسته‌ای کشورمان از چه ظرفیت‌ها و امکانات تحقیقاتی، تجهیزاتی و… برخوردار خواهد بود؟! آیا مانند برجام برنامه هسته‌ای ایران به حالتی نزدیک به تعطیل کشیده می‌شود و تنها برای خالی نبودن عریضه! به نصب چند سانتریفیوژ از نسل‌های کهنه، تعیین میزانی اندک برای اورانیوم غنی‌شده و سقفی کوتاه برای درصد غنی‌‌سازی و … بسنده شده است؟! اگر این‌گونه باشد که فاتحه برنامه هسته‌ای کشورمان خوانده می‌شود.
این رویکرد باعث شده روزنامه «جمهوری اسلامی» کیهان و سایر مخالفان برجام را تحت عنوان «کاسبان تحریم» را در کنار تندروهای آمریکایی و اسرائیل مسئول کارشکنی پیش روی مذاکرات و فرایند رفع تحریم قلمداد کرده است.
همزمان، «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی توافق فعلی با ایران از توافق قبلی برای اسرائیل بدتر است. توافق وحشتناک و خطرناکی است که یک مسیر طلایی برای رسیدن به سلاح هسته‌ای در اختیار قرار خواهد داد.
