ادبیات فارسی تاریخی دارد که بلندای آن به آستان هویت ایرانی سرمی‌ساید و وظیفه حفاظت، گسترش و پویا نگاه داشتن آن طی سال‌ها بر دوش مردان و زنانی بوده که دل در گروی پاسبانی از این هویت مقدس و ارزشمند داشته‌اند.
در این میان، ادیبانی هستند که در راستای اعتلای ادب ایران‌زمین بسیار کوشیده‌اند و از خود آثار گران‌بهایی را به جای گذاشته‌اند که در زمره آنان می‌توان به غلامرضا معصومی پژوهشگر و کارشناس آثار تاریخی و باستانی ایران اشاره کرد.
او در فروردین ۱۳۱۷ در جزین همدان متولد شد. دوران کودکی را تا ۶ سالگی در مکتب خانه به آموختن قرآن کریم صرف کرد، ضمن این که کتاب «نصاب الصبیان» را خوانده و اشعار آن را حفظ کرده بود. او پس از این دوره وارد دبستان کمال شهر تاریخی همدان شد.
مدرک دیپلم خود را در سال۱۳۳۴ از دبیرستان دارالفنون تهران گرفت. بلافاصله در کنکور دانشگاه شرکت کرد و در رشته باستان‌شناسی، حقوق و زبان انگلیسی پذیرفته شد. به دلیل علاقه بسیار به آثار باستانی و بناهای تاریخی، رشته باستان‌شناسی را انتخاب کرد و مشغول تحصیل شد.
او تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی در سال۱۳۳۸ به پایان رساند و در اداره هنرهای زیبای وقت استخدام شد و در این هنگام مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته باستان‌شناسی گرفت. در این اداره با سفر به مناطق مختلف ایران با تحقیق درباره فرهنگ‌ها و سنت‌های مردم هر منطقه، پژوهشی در حوزه مردم شناسی و فولکلور انجام داد.
حاصل این فعالیت و سفرها چاپ مقاله‌هایی در این باره در مجله‌های دانشمند، دنیای علم و بررسی‌های تاریخی بود که بعدها در خارج از ایران این پژوهش‌ها را زیر نظر صادق کیا استاد زبان پهلوی دانشگاه تهران، درباره گویش‌های مردم کامل کرد.
خبرنگار نوروز در گفت‌وگویی با غلامرضا معصومی پژوهشگر و کارشناس آثار تاریخی و باستانی ایران، نقش ادبیات را در زندگی امروزی بررسی کرده است. در ادامه شرح این گفت‌وگو را می خوانیم:
نوروز: امروزه ادبیات چه نقشی در زندگی انسان دارد؟
معصومی: ادبیات نقش مهمی در زندگی روزمره ما ایرانیان دارد و رکن مهم هویت ایرانیان است. زبان فارسی، مکملش ادبیات است وقتی صحبت می‌کنیم ادبیات تاثیر فراوان در طرز گفتار ما دارد.
من از 18 سالگی شروع به نوشتن کردم، سعی کردم، در نوشتن بسیار دقت کردم و بارها و بارها نوشته هایم را می خواندم و آن ها را تصحیح می‌کردم تا آنها عاری از اشتباه باشد.
همیشه سعی داشتم تا روان بنویسم که تمامی مخاطبان متوجه منظور نوشته های من بشوند. با نگاهی گذرا به آنچه آثار من است به خوبی این موضوع روشن است.
نوروز: تاکنون چه کتاب هایی را به رشته تحریر درآورده اید؟
معصومی: تاریخچه علم باستان شناسی، اساطیر و آیین‌های باستانی جهان، سیراف، دایره المعارف اساطیر و آیین‌های باستانی جهان از جمله آثار من به شمار می روند.
نوروز: از میان کتاب هایی که به قلم خود به نگارش درآوردید کدام یک را بیشتر می پسندید؟
معصومی: همه رو دوست دارم چون با وسواس زیادی نوشته‌ام و به تمامی آنها انس دارم.
بنده در گذشته کتیبه‌های خط میخی را نیز ترجمه می‌کردم، امروز در زبان فارسی به خطوط فراوان دست پیدا کردیم. خطوط پهلوی یا خط اوستایی بسیار زیبا هستند.
نوروز: با توجه به تمرکزتان در پژوهش‌هایی که به انجام رساندید، تاریخ تمدن پنج هزار ساله ایرانی چه برتری نسبت به تمدن های باستانی دارند؟
معصومی: تمدن‌ها نتیجه کار انسان ها هستند. تمدن ایران بسیار کهن و تاریخچه خوبی دارد که باید از این ظرفیت استفاده کنیم. زمان‌های قدیم همه دنبال این بودند که ببینند چه کسی خوب می‌نویسد و خوب می‌خواند و می‌فهمد تا از تمام تجربیات آن فرد استفاده کنند اما امروزه به این موضوع خیلی اهمیت نمی‌دهند.
نوروز: چطور می‌توانیم نسل امروز را به پژوهش کردن درباره موضوعات مختلف خصوصا از جنس فرهنگی ترغیب کنیم؟
معصومی: بستگی دارد به روحیه افراد؛ هر شخصی یک روحیه‌ای و علاقه‌ای دارد. به نوجوانان و جوانان که به ادبیات علاقه مند هستند و دستی به قلم دارند، توصیه می کنم تا کارهایی که انجام می‌دهند با دقت تمام باشد زیرا دقت در همه کارها به خصوص در خواندن و نوشتن مهم است.
ادبیات فارسی یکی از ارکان مهم زبان ایران است. در حقیقت ادبیات انسان‌ها را با خودشان و پیشینه‌شان مرتبط می‌کند و متاسفانه ما در این روزگار از علوم انسانی خیلی فاصله گرفته‌ایم. آنهایی که ادبیات خوانده اند با زبان صحیح و خوب حرف می زنند. رعایت نکردن اصول ادبیات حاصلی جز شلختگی بیانی ندارد.
