مسائل ورزشی و فضای ورزشگاه‌ها درآمیخته با موضوعات اجتماعی و فرهنگی است. پنجشنبه گذشته (سوم شهریورماه) بود که در دیدار خانگی استقلال تهران و مس کرمان، نزدیک به هزار زن مجوز ورود به استادیوم آزادی را به دست آوردند.
یکی از مباحثی که در این خصوص مطرح شد این بود که حضور زنان باعث شد فحاشی‌های متداول در ورزشگاه‌ها به شکل چشمگیری کاهش یابد.
این در حالی بود که در دیدار تیم رقیب یعنی پرسپولیس با فولاد خوزستان در جمعه 28 مرداد، گروهی از هواداران قرمزها که بعد از مدت‌ها برای دیدن بازی تیم محبوبشان به ورزشگاه آمده بودند، شعارهایی را علیه مربی و بازیکنان فولاد سر دادند.
در جریان این بازی جنجالی، تصویری در رسانه‌ها و فضای مجازی وایرال شد که نشان‌دهنده فضای حاکم ورزشگاه بود؛ تصویری که پدری گوش فرزندش را گرفته بود تا فحاشی‌ها را نشود.
برجسته شدن مجدد مساله پالایش فضای ورزشگاه‌ها سبب شد تا خبرنگار نوروز با محمد پنجعلی کاپیتان سابق تیم ملی و پرسپولیس گفت‌وگویی داشته باشد که شرح آن را می‌خوانیم؛
نوروز: چه عاملی باعث می‌شود هواداران فوتبال در ورزشگاه‌ها فحاشی و الفاظ رکیک استفاده کنند؟
پنجعلی: وقتی یک روحانی به ورزشکار توهین می‌کند بیشتر از این نمی‌توان انتظار داشت. مسأله این است که در فرهنگ کشور ما فحاشی رونق پیدا کرده است، به‌خصوص از جانب افرادی که بلندگو دستشان و تلویزیون در اختیارشان است. آیا شما می‌توانید تمام آن توهین‌هایی را که به یک ورزشکار کردند منتشر کنید؟ واقعیت جامعه ما همین است.
نوروز: عده‌ای بر این باورند که جوانان برای تخلیه هیجان به ورزشگاه می‌آیند اما تخلیه هیجان یک طرف فحاشی طرف دیگر است، نظر شما به عنوان یک ورزشکار در این‌باره چیست؟
پنجعلی: این فحاشی‌ها به طور صرف مربوط به ورزشگاه نمی‌شود، اگر جامعه را نیز در نظر بگیریم به عنوان مثال در هنگام رانندگی برخوردهایی که مشاهده می‌کنیم که بسیار زننده و زشت است. به‌نظرم باید در این زمینه فرهنگ‌سازی شود زیرا در مسأله فرهنگ‌سازی راه را به اشتباه رفته‌ایم که این نوع برخورد، در مردم وجود دارد.
ورزشگاه‌‌های ما در گذشته به این حد افتضاح نبود اما در حال حاضر روز به روز بدتر می‌شود. اما این را بگویم که شما فقط در ورزشگاه دنبال این گونه رفتارها نباشید تمام اینها ریشه در جای دیگر دارد.
نوروز: آیا ممکن است این برخورد ریشه در خشونت جامعه ایرانی داشته باشد؟
پنجعلی: بله، اما باید ببینیم چه چیزی منجر به خشونت شده که خود بحثی طولانی دارد؛ فشار زندگی، مسأله رفاه، گرفتاری و بدبختی که همه اینها باعث شده تحمل جامعه پایین بیاید.
نوروز: به نظر می‌رسد افرادی که مسئول نظم ورزشگاه هستند نیز چندان در کنترل فضای استادیوم موفق نبوده‌اند؟ در این‌باره چه نظری دارید؟
پنجعلی: این افراد نیز از همین جامعه و تربیت شده آن هستند بنابراین کاری از دستشان بر نمی‌آید. درست است جوانان هیجان دارند اما آنها مقصر نیستند. خانواده، جامعه، نظام آموزشی و برخورد سران مملکت همه در این نوع رفتارها نقش دارند.
کودک برنامه‌هایی را از رسانه ملی یا دیگر شبکه‌ها تماشا می‌کند که اصلا مناسب سن او نیست و باید گفت متاسفانه این امر در جامعه ما عادی انگاری شده است. ادب، معرفت، گذشت و انسانیت امروزه رنگ باخته است و این یک واقعیت تلخ در جامعه ما است. همه به این امر واقف هستیم که تا چه میزان هزینه تبلیغات و فرهنگ‌سازی ما می‌شود اما آیا به نسبت این همه هزینه چیزی عایدمان شده است؟
خیلی درد دارد که پدری جرات نداشته باشد فرزندش را به استادیوم بیاورد و تنها کاری که می‌تواند بکند گوش بچه‌اش را بگیرد! البته ناگفته نماند خود ورزشکاران نیز رفتارشان خیلی موثر است. خیلی باید مراقب باشند این برخوردها در زمین هم به هواداران انتقال پیدا نکند تا باعث تحریک جوانان نشوند.
نوروز: آیا می‌توان در این زمینه توصیه‌ای داشت؟
پنجعلی: من فقط در سطح ورزشی می‌توانم بگویم که باید بازیکنان احساس مسئولیت کنند. نه اینکه تنها خوب بازی کنند، خوب بازی کردن تمام می‌شود و می‌گذرد. پهلوانانی داشته‌ایم که اسمشان هنوز بر سر زبان‌ها است و آن هم فقط به خاطر منش آنها بوده است. ورزشکاران باید خود الگویی برای جامعه و هواداران باشند و مراقب رفتار و گفتارشان باشند تا جوانان ما را الگو قرار دهند.
گفت‌وگو از محدثه گودرزی
