سیره امام حسین(ع) را باید آموزه عینی و عملی اسلام در رویارویی با ظلم و ستم قلمداد کرد که اوج این حق طلبی در نهضت عاشورا به ظهور رسید و تأثیری شگرف بر تاریخ اسلام و تشیع گذاشت و بدین گونه نام سیدالشهدا(ع)به عنوان پرچمدار مبارزه با استبداد به ثبت رسید.
نهضت عاشورا از چنان اهمیتی در تاریخ اسلام برخوردار است که با گذشت سده های طولانی از وقوع این واقعه، همچنان زنده و پویا به شمار می رود و مسلمانان آن را به عنوان الگوی پاسداری از ارزش های اسلامی پاس می دارند؛ قیامی که رسالتی دشوار را برعهده دانشمندان دینی نهاده است تا به انتقال پیام حقیقی این نهضت بپردازند و از تریبون‌های ویژه این ایام برای انعکاس سخنان حق، هدایت جامعه و ارتقای انسجام و وحدت ملی بهره ببرند.
تأثیر عزاداری های محرم و ضرورت پرداختن به محتوای قیام کربلا، موضوعاتی است که خبرنگار نوروز با «بیژن عبدالکریمی» پژوهشگر علوم انسانی و استاد گروه فلسفه دانشگاه آزاد در میان گذاشته است. در ادامه شرح این گفت وگو را می خوانیم:
نوروز: عزاداری عاشورا در عصر حاضر چه پیامدهایی برای جامعه دارد؟
عبدالکریمی: پدیدارها تک ارزشی و تک بعدی نیستند؛ پدیدارها دارای ابعاد و ارزش‌های متکثر هستند.
وقتی از عزاداری عاشورا صحبت می‌شود می‌تواند ابعاد منفی و مثبت برای جامعه داشته باشد و یا ارزش‌گذاری آن منفی شود یا به اعتبار دیگری ارزش‌گذاری‌های مثبت شود. عزادارای عاشورا بخشی از فرهنگ و جزو مولفه‌های هویت بخش فرهنگ ایرانی است و این یک سرمایه عظیم است.
نوروز: ضرورت پرداختن به محتوای قیام کربلا تا چه اندازه و چرا اهمیت می‌یابد؟
عبدالکریمی: فرهنگ عاشورا در دوره‌های مختلف تاریخی منشا اثرهای ماندگاری بوده است. به طور مثال در جنگ ایران و عراق جوانان ما با الگوپذیری از فرهنگ عاشورایی از مرز و بوم کشور دفاع کردند. قیام عاشورا تأثیری شگرف بر تاریخ اسلام و تشیع نهاد. مراسم عاشورا نباید تبدیل به یک عادت شود زیرا اینگونه اثرگذاری خود را از دست می دهد. بنابراین باید ارزش های دینی و اخلاقی را حفظ کرد و به نام مراسم عزاداری به ناهنجاری‌های اجتماعی دامن نزد و بیشتر به انعکاس فرهنگ حسینی پرداخته شود.
نوروز: به نظر می رسد عزاداری عاشورا جنبه عادت و سنت پیدا کرده است برای بهبود این امر چه کاری می توان انجام داد؟
عبدالکریمی: این کار برعهده متفکران جامعه است. هرگاه از فرهنگی استفاده ابزاری شود روح خود را از دست می‌دهد بنابراین ضرورت دارد تا متفکران به انعکاس واقعیت ها بپردازند.
در واقع متفکران باید مسیح‌گونه و مسیح‌وار روحی را در این هنجارها و مراسم بدمند و فرهنگ عاشورایی را زنده کنند زیرا اگر چنین روندی صورت نگیرد این مولفه‌های فرهنگی به تدریج اثرگذاری فرهنگی و تاریخی‌اش را از دست می‌دهد.
