نگاه بشر از زمانی که پا به آفرینش گذاشت به آسمان‌ها دوخته شد و از همان زمان اسطوره و تاریخ و علم بر بستری ناشناخته، دور از دسترس و البته همواره پیش‌ِ چشم، در هم آمیخت.
نخستین قدم‌ها برای دسترسی به این فضای بی‌نهایت به شکل تلاش برای پرواز خود را نشان داد که دانشمندانی چون «لئوناردو داوینچی» (1519-1452 میلادی) از طریق ساخت ماشین پرنده با الگوگیری از آناتومی پرندگان در آن پیشگام بودند.
نقطه عطف این تلاش‌ها پرواز هواپیمای موتوردار «برادران رایت» در ابتدای قرن بیستم میلادی بود. از آن زمان تنها 60 سال طول کشید تا «یوری گاگارین» روس به اولین سفر فضایی برود.
نقطه عطف تازه در دسترسی انسان به فضا
نقطه عطف دیگر در دسترسی انسان به فضا چند روز پیش بود یعنی ۱۲ جولای مصادف با ۲۱ تیرماه 1401 یکی از هیجان انگیزترین رخدادهای علمی تاریخ به وقوع پیوست.
به گزارش نوروز، تلسکوپ فضایی «جیمز وب» اولین تصاویر تمام‌رنگی از دورترین نقاط عالم را که تاکنون چشم هیچ کاوشگری به آنها نیافتاده است به زمین مخابره کرد. مدیر سازمان ملی هوانوردی و فضایی ایالات متحده ناسا این تصاویر را «دقیق‌ترین و عمیق ترین» تصاویری توصیف کرده که تاکنون از جهان هستی گرفته شده است. معاون مدیر برنامه‌های جیمز وب گفته انتشار اولین تصاویر تمام رنگی جیمز وب لحظه‌ای خاص و منحصربه‌فرد در زندگی ماست. یقین داریم با تصاویری روبه رو خواهیم شد که بشر پیش از این هرگز ندیده است.
ناسا با حضور رئیس جمهوری آمریکا عصر دوشنبه به وقت محلی، نخستین تصویر رنگی از تلسکوپ فضایی جیمز وب را به نمایش گذاشت که با کیفیت ترین تصویر ثبت شده از کیهان است.
نخستین تصویر «میدان دید عمیق» از تلسکوپ جیمز وب که در یک میلیون مایلی زمین (هر مایل تقریبا برابر با 1.6 کیلومتر) واقع شده، دورترین تصویری است که بشر تا به حال از کیهان مشاهده کرده است.
این عکس مملو از ستارگان و کهکشان‌های دوردست است که سن آنها به حدود ۱۳ میلیارد سال می رسد.
بیل نلسون مدیر ناسا، گفته که این تصویر تنها «یک ذره کوچک از کیهان» را نشان می دهد. آنچه در این تصویر می بینید کهکشان ها هستند. شما کهکشان هایی را می بینید که در اطراف کهکشان های دیگر می درخشند. نور با سرعت ۱۸۶ هزار مایل در ثانیه حرکت می کند و نوری که روی یکی از آن ذرات کوچک در تصویر می بینید بیش از ۱۳ میلیارد سال است که در حال حرکت است.
تصویر فعلی نمایی از تمام کیهان نیست، بلکه عمیق‌ترین تصویری است که تا به حال بشر دیده است. دنیا با دیدن این تصویر به وجد آمده و همه نگاه‌ها معطوف به این دستاورد است.
ناسا اعلام کرده بود که این رخداد بی نظیر را توسط تمامی رسانه های در اختیارش به شکل زنده برای جهانیان به تصویر می کشد. جیمز وب اینک در فاصله 1.6 میلیون کیلومتری از زمین به دور خورشید می‌چرخد. این تلسکوپ یک ماه بعد از پرتاب در کریسمس 2022 به این فاصله از زمین رسید تا نخستین تصویر رنگی اش را به زمین مخابره کند.
هر لحظه از حرکت این تلسکوپ قدرتمند برای رسیدن به این نقطه زیر نظر دانشمندان قرار داشت. آنها باز شدن آینه‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب را یکی پس از دیگری تحت کنترل داشتند تا اطمینان حاصل کنند که مهمترین بخش از پروژه پرتاب این تلسکوپ مطابق برنامه انجام شده است. جیمز وب از یک آینه بزرگ ۱۸ قطعه‌ای تشکیل شده که هر قطعه به شکل مجزا و به عنوان یک دستگاه واحد کار می کند.
جیمز وب؛ پرتکرار نام این روزها
بنیان جیمز وب ابتدا در سال1989 گذاشته شد و در نهایت نزدیک به 10میلیارد دلار برای ناسا هزینه داشت.
این رصدخانه پیچیده‌ترین رصدخانه فضایی است که تاکنون ساخته شده است. آژانس‌های فضایی اروپا و کانادا به‌عنوان شرکای ناسا، در مجموع حدود یک میلیارد دلار دیگر برای تحقق این تلسکوپ کمک کردند.
جیمز وب در نهایت دسامبر2021 راه‌اندازی شد و 6ماه برای آماده‌سازی ابزارهای آن زمان صرف شد. انتظار می‌رود این تلسکوپ حداقل 20سال دیگر نیز در خدمت علم نجوم باشد.
در میان انبوهی از تصاویر جدید و مورد انتظار از جیمز وب (JWST) اولین تصاویر این تلسکوپ فضایی از «مشتری» نیز منتشر شده است.
سیاره مشتری کندترین اما بزرگترین و دیدنی‌ترین سیاره از میان ۹ هدف متحرکی بود که برای این آزمایش‌ها استفاده شد و جیمز وب نشان داد که می‌توان اجرام را حتی اگر یک سیاره درخشان باشد که نور را به دوربین‌های آن می‌تاباند، ردیابی کرد.
بشر پیش از این هم از فضا تصویربرداری کرده و تا پیش از جیمز وب تصاویر، «هابل» حیرت بسیاری را برانگیخته بود؛ تلسکوپی که طی روزهای گذشته تصاویر آن بارها با جیمز وب قیاس شد.
تلسکوپ فضایی هابل (به انگلیسی: Hubble Space Telescope) با کوته‌نوشت HST تلسکوپی است که در سال ۱۹۹۰ توسط شاتل دیسکاوری در مدار گردش قرار گرفت. نام این تلسکوپ از نام کیهانشناسی به نام ادوین هابل گرفته شد. اگرچه هابل نخستین تلسکوپ فضایی نبود ولی یکی از بزرگترین و پرکاربردترین‌ها به‌شمار می‌آید. HST یک برنامه مشترک بین ناسا و سازمان فضایی اروپا است.
