نیلوفر، نماد ایزدبانو آناهیتا است؛ گلی زیبا و چشم‌نواز که در اول تابستان جان دوباره می‌گیرد و می‌روید. از این رو ایرانیان باستان در روز ششم تیر «جشن نیلوپر» برگزار می کردند. این جشن در فراهان، محلات، خمین و مارلیک تهران با عنوان جشن «اول تووستونی» یا اول تابستانی همچنان برگزار شده است.
به گزارش نوروز، نيلوفر (LOTUS) به دلیل اینکه برگ‌ها، گل و ميوه‌اش دايره ای شکلند نماد کمال است زیرا دايره خود از اين جهت که کامل‌ترين شکل است نماد کمال به شمار می آيد.
نيلوفر يعنی شکفتن معنوی، زیرا ریشه‌هایش در لجن است و با این حال به سمت بالا و آسمان می‌روید، از آب‌های تیره خارج می‌شود و گل‌هایش زیر نور خورشید و روشنایی آسمان رشد می‌کنند.
نیلوفر نماد انسان برتر یا تولد الهی است زیرا بدون هیچ ناپاکی از آب‌های گل‌آلود خارج می‌شود. گل نیلوفر را در فارسی به نام گل «آبزاد» یا گل زندگی و آفرینش یا نیلوفر آبی نامیده‌اند. این گل همچنان که اشاره شد نماد آناهیتا، ایزد بانوی آب‌های روان است.
نیلوفر همیشه لابلای آب مرداب و گل و لای رشد می‌کند اما همیشه تمیز و پاک است. از طرف دیگر، آناهیتا چون ایزدبانوی آب‌ها است با گل نیلوفری که دائما در آب است، ارتباط تنگاتنگی دارد. بنابراین شاید جشنی که ابوریحان بیرونی از آن صحبت می‌کند، با توجه به ارتباط نیلوفر و آناهیتا کنار آب برگزار می‌شده است.
در این روز شست‌وشو و تبرک و تقدس آب، معمول است. این روز به احتمال زیاد مقدمه جشن تیرگان بوده و حتی براساس نوشته‌ای که در این زمینه در فرهنگ لغت‌نامه دهخدا با اشاره به «برهان قاطع» ابوریحان بیرونی آمده، در این روز هر حاجتی که از پادشاه خواسته شود، برآورده می‌شود.
در نگاره‌‌‌های تخت جمشید نیز سربازان گلی بر دست دارند که آن‌را به گل نیلوفر می‌شناسیم. افزون‌بر آن، گل نیلوفر در دست بزرگ‌زادگان پارسی و ماد هم دیده می‌شود با این تفاوت که گلی که در دست شاهان و شاهزادگان است، دو غنچه کوچک در دو سو دارد، که بی‌گمان اندیشه‌برانگیز است.
همچنین می‌شود از جشن نیلوفر به عنوان جشنی برای بزرگداشت دختران شایسته و توانمند ایرانی در عرصه‌های مختلف زندگی همچون کار، ورزش، هنر، اخلاق و … یاد کرد و آن را پردامنه ساخت.
