در ادامه آمد و شدهای دیپلماتیک بین تهران با پایتخت کشورهای همجوار، «سردار بردی محمداف» رئیس‌جمهوری ترکمنستان عصر سه شنبه در صدر یک هیات سیاسی و اقتصادی وارد تهران شد.
به گزارش نوروز از خبرگزاری ایرنا، در جریان این سفر دو روزه و علاوه بر امضای اسناد بین دولتی، مقامات دو کشور در ارتباط با مسائل دوجانبه و نیز موضوعات مهم منطقه‌ای همچون سرنوشت افغانستان و تبعات حضور نیروهای بیگانه در منطقه گفت وگو کردند.
این نخستین سفر محمداف به تهران در مقام ریاست جمهوری ترکمنستان است. وی پیش از این در ۱۹ دی ۱۴۰۰ به عنوان فرستاده ویژه پدرش رئیس جمهور وقت این کشور به ایران آمده بود. وی که پیش از این معاون وزیر امور خارجه ترکمنستان بود، ۲۸ اسفند سال گذشته به عنوان رئیس جمهور این کشور برگزیده‌شد.
پیش از این دیدار، رئیس‌جمهوری ایران هفتم آذرماه پارسال همراه با هیات عالی‌رتبه سیاسی و اقتصادی برای شرکت در پانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، به عشق آباد سفر کرد؛ سفری که در جریان آن توافقاتی بین جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان به ویژه در حوزه سوآپ گازی، ترانزیت و حمل و نقل رقم خورد.
بر اساس یکی از توافق ها، ترکمنستان روزانه ۵ تا ۶ میلیون مترمکعب گاز به جمهوری آذربایجان می‌فروشد. این گاز از مسیر ایران به جمهوری آذربایجان ترانزیت خواهد شد. ایران گاز مصرفی مورد نیاز خود در پنج استان شمالی کشورش را نیز از حق انتقال این گاز برداشت خواهد کرد.
سیزده سند همکاری جدید میان ایران و ترکمنستان
در جریان سفر اخیر رئیس‌جمهوری ترکمنستان به ایران در مجموع ۱۳ سند همکاری بین دو کشور امضاء شد اما در این میان ۹ سند همکاری در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، تجاری، حمل و نقل، سرمایه‌گذاری، تکنولوژی‌های نوین، محیط زیست، ورزشی، انرژی، قضایی، آموزشی و تحقیقاتی و گردشگری در حضور روسای جمهور دو کشور تصویب شد.
نگاهی گذرا به روابط ایران با همسایه شمال شرقی
از سال ۱۹۹۱ که در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ترکمنستان استقلال یافت تا به امروز تهران و عشق‌آباد همواره روابط حسنه‌ای را تجربه کرده‌اند. ایران از اولین کشورهایی بود که استقلال ترکمنستان را به رسمیت شناخت. از آن به بعد دو کشور به رغم برخی فراز و نشیب‌های کوتاه مدت روابط قابل قبولی در زمینه اقتصادی، حمل و نقل، زیربنایی و انرژی داشته‌اند.
ایران در بین کشورهای حوزه اوراسیا بعد از روسیه بیشتر حجم مبادلات تجاری را با ترکمنستان دارد. خط راه‌آهن تاجان- مشهد- سرخس، لوله گاز ۱۳۹ میلیون دلاری کورپیه-کردکوی در غرب ترکمنستان و سد دوستی ۱۶۷ میلیون دلاری در جنوب این کشور در یک همکاری اقتصادی ساخته شد. خط انتقال برق بلخان‌آباد- علی‌آباد و چندین پروژه دیگر مانند گسترش برنامه ارتباطی فیبر نوری، ساخت انبارهای بزرگ و سایر پروژه‌ها در مرو و پالایشگاه ترکمن‌باشی، ساخت ترمینال گاز مایع، ساخت اتوبان مثال‌هایی از گسترش روابط دوجانبه دو کشور است. در سال‌های گذشته ده‌ها پروژه صنعتی در ترکمنستان ساخته یا در حال ساخت با کمک ایران بوده‌است.
در سال‌های اخیر در خصوص مهمترین اقلام صادر شده از مبدا ایران به ترکمنستان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: لبنیات، محصولات باغی و کشاورزی، سبزی و صیفی‌جات، خشکبار، مواد غذایی، آب میوه، شیرینی و شکلات، مصالح ساختمانی، مواد معدنی، شوینده‌ها و محصولات بهداشتی و آرایشی، روغن‌های صنعتی، قیر، مواد شیمیایی، مشتقات نفتی، محصولات پتروشیمی، انواع اسانس، کف پوش ها، محصولات آهنی، محصولات صنعتی، لوازم خانگی، ظروف، وسایل آشپزخانه، پوشاک، کیف و کفش، کاغذ، پارچه، نخ، لوازم الکترونیکی، صنایع دستی، لوازم التحریر و لوازم بازی کودکان.
در مقابل، عمده‌ترین کالاهای وارداتی از ترکمنستان به ایران عبارت بودند از: پارچه، پنبه، پشم، نخ، حبوبات، کنجد، مواد معدنی، تسمه و اجزا و قطعات صنعتی
تازه‌ترین آمار از مناسبات اقتصادی
به گفته رئیس کل خدمات دولتی گمرک ترکمنستان، در ۵ ماهه اول سال جاری میلادی ایران جزو ۱۰ کشور اول طرف معامله با ترکمنستان بوده است؛ آماری که نشانگر آن است ترکمنستان اهمیت ویژه‌ای به توسعه همکاری های اقتصادی با ایران قائل است.
آمار ۵ ماهه مبادلات غیرنفتی و بدون محاسبه انرژی حاکی از ۱۵۰ میلیون دلار مبادلات تجاری دو کشور است که نسبت به سال گذشته ۸۳ درصد افزایش داشته‌است و این موضوع از افزایش همکاری‌های تجاری و اقتصادی بین دو کشور حکایت دارد که این همکاری فزاینده نیازمند همکاری‌های گمرکی دوجانبه است.
در همین پیوند می‌توان به اظهارات سخنگوی گمرک ایران استناد کرد که همزمان با سفر رییس جمهوری ترکمنستان به تهران، گفت: از ابتدای دولت سیزدهم بیش از یک میلیون و ۱۴ هزار تن کالا به ارزش ۳۰۰ میلیون دلار بین ایران و ترکمنستان تبادل شد که با رشد ۷۹.۴ درصدی همراه بوده است.
علاوه بر همکاری‌ها و مبادلات اقتصادی و سیاسی، وجود عناصر مشترک فرهنگی از جمله آیین‌هایی مانند نوروز و تمرکز بر این اشتراکات فرهنگی می‌تواند دو کشور مهم جغرافیای نوروز را به سمت قرابت بیشتر سوق دهد.
